ร้อยตำรวจเอก สุรัตน์ โอสถานุเคราะห์
โดย นิติกร กรัยวิเชียร
ที่มา สกุลไทย ฉบับที่ 2470 ปีที่ 48 ประจำวันอังคารที่ 19 กุมภาพันธ์ 2545
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติหอศิลป ถนนเจ้าฟ้า กรุงเทพมหานคร เพิ่งจัดงานแสดงนิทรรศการภาพถ่ายที่น่าสนใจอย่างยิ่งงานหนึ่งจบลงไป นิทรรศการดังกล่าวเป็นการแสดงภาพถ่ายขาวดำที่มีชื่อว่า “Vanishing Bangkok 2” หรือมีชื่อเป็นภาษาไทยว่า “กรุงเทพเลือนหาย ๒” อันเป็นการถ่ายทอดมุมมองเกี่ยวกับวิถีชีวิตและสภาพแวดล้อมของชาวกรุงเทพฯของช่างภาพสมัครเล่นท่านหนึ่ง ผู้มีความรักในด้านการถ่ายภาพเป็นที่สุด ทั้งยังมีฝีมือในระดับที่มืออาชีพยกย่อง ท่านที่ผมกำลังกล่าวถึงนี้ ก็คือ ร้อยตำรวจเอก สุรัตน์ โอสถานุเคราะห์ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ที่ผมได้ไปถ่ายภาพท่านมาให้ชมกันในฉบับนี้นี่เองครับ
ร้อยตำรวจเอก สุรัตน์ โอสถานุเคราะห์ เกิดเมื่อวันที่ ๑๑ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๗๓ ที่กรุงเทพมหานคร ท่านได้ไปใช้ชีวิตอยู่ในสหรัฐอเมริกาตั้งแต่เรียนอยู่ในระดับมัธยมจนกระทั่งสำเร็จปริญญาตรีทางด้านบริหารธุรกิจจากมหาวิทยาลัยแห่งรัฐโคโลราโด เมื่อสำเร็จการศึกษาแล้วก็ได้เดินทางกลับประเทศไทย และเข้าทำงานที่บริษัทโอสถสภา (เต๊กเฮงหยู) ซึ่งเป็นกิจการของครอบครัวเป็นเวลายาวนาน จนกระทั่งดำรงตำแหน่งเป็นประธานกรรมการบริษัทดังกล่าวและกลุ่มบริษัทในเครือหลายบริษัทในปัจจุบัน ทั้งยังเป็นกรรมการในบริษัทสำคัญอื่นๆ อีกหลายแห่ง
คุณูปการสำคัญด้านหนึ่งของ ร้อยตำรวจเอก สุรัตน์ โอสถานุเคราะห์ คือท่านเป็นผู้ก่อตั้งมหาวิทยาลัยกรุงเทพ และค่อยๆ พัฒนาขึ้นมาจนเป็นมหาวิทยาลัยเอกชนชั้นแนวหน้าของประเทศ ซึ่งปัจจุบันท่านดำรงตำแหน่งเป็นอุปนายกสภามหาวิทยาลัยกรุงเทพ และเป็นประธานมูลนิธิมหาวิทยาลัยกรุงเทพ ทั้งยังเป็นกรรมการสภามหาวิทยาลัยรามคำแหงอีกด้วย
ในช่วงหนึ่งของชีวิตหลังจากที่ประสบความสำเร็จทางด้านธุรกิจและการบริหารการศึกษาดังที่ได้กล่าวมาแล้ว ร้อยตำรวจเอก สุรัตน์ โอสถานุเคราะห์ ก็ได้หันเหวิถีชีวิตเข้าสู่วงการเมือง และได้ดำรงตำแหน่งสำคัญทางการเมืองหลายตำแหน่ง อาทิ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคม เมื่อปี พ.ศ.๒๕๑๘ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย เมื่อปี พ.ศ.๒๕๒๖ และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ เมื่อปี พ.ศ.๒๕๒๘ เป็นต้น
ร้อยตำรวจเอก สุรัตน์ โอสถานุเคราะห์ มีงานอดิเรกที่โปรดปรานอยู่หลายอย่าง อาทิ การเล่นกอล์ฟ การสะสมวัตถุโบราณ การสะสมกล้องถ่ายภาพ และการถ่ายภาพ เป็นต้น แม้จะเป็นเพียงงานอดิเรก แต่ไม่ว่าท่านจะลงมือหยิบจับสิ่งใด ท่านก็มักจะทำสิ่งนั้นๆ อย่างจริงจังและดีที่สุดเสมอ ดังเช่น ในช่วงที่ยังหนุ่มแน่นมีกำลังวังชาดี ท่านโปรดปรานกีฬากอล์ฟถึงขนาดที่เรียกว่า “คลั่งไคล้” ก็ว่าได้ ถึงขั้นลงทุนบินไปเข้าคอร์สกับโปรกอล์ฟในต่างประเทศ ทั้งยังหาซื้อตำรับตำรามาศึกษาและฝึกฝนจนมีแฮนดิแค็ปตัวเดียว แต่ครั้นอายุมากขึ้นก็จำต้องลดการเล่นลง ด้านการสะสมกล้องถ่ายภาพ ก็คงจะไม่เกินจริงหากจะกล่าวว่าท่านเป็นนักสะสมกล้องระดับโลก เพราะนอกจากท่านจะมีกล้องถ่ายภาพชั้นยอดทั้งเก่าและใหม่อยู่มากมายนับร้อยกล้องแล้ว ท่านยังมีกล้องถ่ายรูปชนิดที่หายากยิ่งและเหลืออยู่เพียง ๒-๓ กล้องในโลกอยู่ในครอบครองอีกด้วย ส่วนการถ่ายภาพนั้นท่านก็มีความสนใจและเริ่มถ่ายมาตั้งแต่เด็กๆ แต่มามีโอกาสทำงานนี้อย่างจริงจังก็ในช่วง ๓-๔ ปี ที่ผ่านมานี้เอง ในช่วงดังกล่าวนี้ ท่านได้ออกตระเวนถ่ายภาพจนมีผลงานดีๆ ออกมามากมาย และได้นำผลงานออกจัดแสดงในโอกาสต่างๆ หลายครั้ง
ผมถ่ายภาพ ร้อยตำรวจเอก สุรัตน์ โอสถานุเคราะห์ แบบคุยกันไปถ่ายกันไปตามความประสงค์ของท่านเองที่ต้องการให้ได้ภาพออกมาเป็นธรรมชาติในบรรยากาศของงานอดิเรกที่ท่านรักเป็นพิเศษ มีกล้องถ่ายภาพหลากหลายรูปแบบของท่านวางอยู่ให้ท่านหยิบจับ ฉากหลังของภาพก็เป็นภาพถ่ายขาวดำผลงานของท่านเอง ซึ่งที่เห็นในภาพนี้ก็เป็นเพียงส่วนน้อยนิดเมื่อเทียบกับงานที่ท่านจัดแสดงในครั้งนี้