ยาลดความอ้วน อันตราย
“ความอ้วน” เป็นสิ่งไม่พึงปรารถนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่ อยู่ในวัยหนุ่มวัยสาว เพราะไม่เป็นที่ต้องตาต้องใจแก่ผู้ที่พบเห็น ทั้งยังเป็นอันตรายต่อสุขภาพอีกด้วย คนเรายิ่งอ้วนมากขึ้นเท่าไร ชีวิตยิ่งสั้นลงเนื่องจากความอ้วนเป็นสัญญาณอันตรายที่บ่งบอกถึง โรคภัยที่จะเกิดตามมา โดยเฉพาะโรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ เบาหวาน โรคข้อและกระดูก รวมทั้งโรคต่าง ๆ อีกมากมาย ผู้ที่เป็น โรคอ้วนต่างก็พยายามหาวิธีการต่างๆ เพื่อลดความอ้วน ไม่ว่าจะ เป็นการออกกําลังกาย การลดอาหาร การใช้ยาลดความอ้วน หรืออื่น ๆ
ปัจจุบันมีผู้ใช้ยาลดความอ้วนจํานวนมากที่เชื่อว่าการใช้ ยาลดความอ้วน จะช่วยควบคุมน้ำหนักได้เร็ว วิธีการปฏิบัติก็ไม่ยุ่งยาก เพียงแต่ไปซื้อยามากินก็ลดได้แล้ว ความเชื่อนี้เป็นความเชื่อที่ผิด และเป็นอันตรายอย่างยิ่ง เพราะการลดความอ้วนด้วยวิธีนี้ ต้องอยู่ภายใต้การควบคุมของแพทย์
ยาลดความอ้วนที่ใช้กัน ส่วนใหญ่อยู่ในกลุ่มที่เป็นวัตถุออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาท ยาควบคุมพิเศษ และยาอันตรายที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนกลาง ยากลุ่มนี้มีผลต่อการลดความอยากอาหาร ก่อให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ต่าง ๆ กล่าวคือ พิษจากยา เกิดจากการใช้ยาเกินขนาด ทําให้มีอาการตื่นเต้น สับสน หัวใจเต้นเร็ว ความดันโลหิตสูง เดินโซเซ ม่านตา ขยาย ปวดศีรษะ ถ้ามีอาการทางจิต จะทําให้ได้ยินเสียงหรือเห็นภาพหลอน
ในรายที่รุนแรงพบว่า มีไข้สูง เจ็บหน้าอกการไหลเวียนโลหิตล้มเหลว ชัก เข้าขั้นโคม่า และตายได้ ความทนต่อยา เมื่อใช้ยานาน 6-12 สัปดาห์ ร่างกาย จะทนต่อยาเพิ่มขึ้น บางคนเพิ่มขนาดของยาให้สูงขึ้น ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่ควรกระทําเพราะอาจจะเกิดพิษจากการใช้ยาเกินขนาดได้
การติดยา เมื่อใช้ยาเป็นประจําจะก่อให้เกิดอาการเสพติด หากหยุดยาทันที่จะ มีอาการทางจิต เช่น อยากอาหารเพิ่มขึ้น และมีอาการซึมเศร้าอย่างมาก การใช้ยาในทางที่ผิด เนื่องจากยากลุ่มนี้ออกฤทธิ์ ทําให้เกิดการเคลิบเคลิ้ม เป็นสุข จึงอาจมีการนํายาไปใช้ในทางที่ผิด
นอกจากนี้การใช้ยาลดความอ้วนอาจทําให้เกิดการแท้งในหญิง ตั้งครรภ์ได้ การใช้ยากลุ่มดังกล่าว หากปฏิบัติไม่ถูกวิธีจะมีผลเสียต่อสุขภาพอย่างยิ่ง การใช้ยาไม่ควรใช้ต่อเนื่องกันเป็นระยะเวลานาน ถ้าพบน้ำหนักตัวไม่ลดลงภายใน 4-6 สัปดาห์หลังใช้ยา ควรเลิกใช้ทันที ในกรณีที่ใช้ยาได้ผลไม่ควรใช้ติดต่อกันเกิน 12 สัปดาห์ เพราะอาจทําให้ติดยาได้ และเมื่อหยุดยาน้ำหนัก อาจเพิ่มขึ้นอีก
ยังมียากลุ่มอื่น ๆ อีกหลายชนิดที่ใช้ลดความอ้วน เช่น ยาลดน้ำตาลในเลือด ช่วยลดการดูดซึมคาร์โบไฮเดรต และเพิ่มการใช้กลูโคส ยาชนิดนี้ใช้ลดน้ำหนักในคนที่เป็นเบาหวาน ผลในคน ปกติไม่แน่นอน และอาจเกิดผลข้างเคียงจากยาคือ ปวดศีรษะ มึนงง ชาตามปลายมือปลายเท้า ฯลฯ ยาเพิ่มกากในลําไส้ ยาพวกนี้จะ พองตัวได้ในท้องพร้อมกับน้ำ จึงทําให้รู้สึกอิ่ม แต่ถ้าใช้ในขนาดสูง อาจทําให้ลําไส้อุดตันได้ ยาขับปัสสาวะ ใช้ขับปัสสาวะทําให้เกิด การสูญเสียน้ำ น้ำหนักจะลดได้ระยะหนึ่ง มีผลน้อยมากในการ ลดความอ้วน ยาระบายหรือยาถ่าย ถ้าใช้ในขนาดสูง จะเกิด อาการท้องเดินและขาดน้ำ ทําให้น้ำหนักลดในช่วงที่ใช้ยา หากใช้ นาน ๆ จะเป็นอันตรายเพราะร่างกายขาดสารอาหาร ขาดแร่ธาตที่ จําเป็น และขาดน้ำอย่างรุนแรง ยาชา ยานี้ทําให้ชาในช่องปาก การรู้รสไม่ดี ทําให้ไม่อยากกินอาหาร แต่ไม่มีผลเด่นชัดว่า ใช้ได้ผลใน การลดน้ำหนักหรือไม่
การลดความอ้วนหรือควบคุมน้ำหนักด้วยวิธีการใช้ยานั้น ควรปรึกษาและอยู่ในความดูแลของแพทย์เท่านั้น อย่าซื้อยากินเอง หรือเชื่อคําโฆษณาแอบอ้างจากผู้ที่ไม่ใช่แพทย์ วิธีการลด ความอ้วนที่ได้ผล และมีประสิทธิภาพมากที่สุดคือ การควบคุม การกินอาหาร โดยกินอาหารครบส่วนตามที่ร่างกายต้องการ แต่จํากัดปริมาณเอง และต้องออกกําลังกายควบคู่กันไป เพื่อให้ ร่างกายเผาผลาญสารอาหารที่สะสมอยู่ในร่างกายให้มากที่สุด และสิ่งสําคัญจะต้องมีความอดทนควบคุมน้ำหนักอย่างสม่ําเสมอ และตลอดไป ทําได้เช่นนี้ก็จะมีรูปร่างสวยสมส่วน สุขภาพแข็งแรง สามารถดํารงชีวิตได้อย่างเป็นปกติสุข
ข้อมูลจาก : สํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.)
บุญตา เจนสุขอุดม